دشمن فراموشی‌تان باشید !
در اواخر قرن نوزدهم، روانشناس آلمانی، هرمان ابینگهاوس، حافظه خود را در دوره های زمانی مختلف آزمایش کرد. او تمام داده‌ها را جمع‌آوری کرد و آن‌ها را روی نموداری ترسیم کرد.
منحنی فراموشی ابینگهاوس
منحنی فراموشی ابینگهاوس، یا به سادگی «منحنی فراموشی»، نشان می‌دهد که چگونه اطلاعات در طول زمان از دست می‌روند. منحنی فراموشی نشان می‌دهد که اگر محتوای آموزشی که یاد گرفته‌ایم را چندین و چندبار تکرار و تمرین کنیم، هم به آن‌ها مسلط می‌شویم و هم فراموش کردن آن‌ها به راحتی صورت نمی‌گیرد. ابینگهاوس نتیجه گرفت که اگر چیزی را در بازه‌ای زمانی، زیاد تمرین کنیم، هم به ابعاد مختلفش مسلط می‌شویم و هم احتمال اینکه از مغزمان فرار کند، کمتر خواهد شد.
ابینگهاوس در واقع ماهیت از دست دادن حافظه را در طول زمان کشف کرده بود. این نمودار نشان می‌دهد که وقتی برای اولین بار چیزی را یاد می‌گیرید، اطلاعات با سرعتی تصاعدی ناپدید می‌شوند، یعنی بیشتر اطلاعات را در چند روز اول از دست می‌دهید، پس از آن میزان از دست دادن کاهش می‌یابد. وقتی ابینگهاوس کاهش تصاعدی حافظه را کشف کرد، می‌توانست عواملی را که به آن کمک می‌کنند شناسایی کند.
سطح نگهداری مطالبی که یاد می‌گیریم به چند چیز بستگی دارد:
1-قدرت حافظه
افراد می توانند خاطرات قوی تر را برای مدت طولانی تری نسبت به خاطرات ضعیف تر به یاد بیاورند. این بدان معنی است که اگر شما مطلبی را در شرایط خاصی یاد بگیرید احتمال فراموش کردن آن برای شما کم تر می‌شود. به عنوان مثال اگر به خاطر اشتباهی، نمره شما در امتحان مهمی کم شده باشد، از آنجا که آن نمره خاطره ای قوی را در ذهن شما ایجاد کرده است، شما با احتمال کم‌تری آن اشتباه را تکرار خواهید کرد. هم چنین اگر محتوایی که در حال یادگیری آن هستید برای شما معنی داشته باشد شما آن را بهتر یاد خواهید گرفت. تصور کنید که از هفته قبل مستندی درباره دستگاه گوارش انسان دیده اید. با این حساب حتما فصل دستگاه گوارش را بهتر یاد خواهید گرفت.
2-مدت زمان سپری شده از یادگیری مطالب جدید
در یک زمینه آموزشی، منحنی فراموشی نشان می دهد که دانش آموزان به طور متوسط 90٪ از آنچه را که یاد گرفته اند در ماه اول فراموش می کنند. و شما متعجب خواهید شد که چرا برنامه آموزشی شما آن تاثیری که انتظار داشته اید را نداشته است!
بعد از یادگیری کامل، ۱۰۰ درصد مطالب آموزشی در ذهن می‌ماند. اما به‌طور طبیعی و متوسط از این مقدار مدام کم و کمتر می‌شود. برای مثال، ۲۰ دقیقه پس از یادگیری، حدود ۶۰درصد اطلاعات آموخته‌شده در ذهن باقی می‌ماند و این عدد به‌ترتیب، بعد از یک روز و یک هفته به ۳۰ و ۲۵ درصد می‌رسد.
چگونه با منحنی فراموشی مبارزه کنیم؟
اکنون که می دانیم حافظه چگونه کار می کند، می توانیم چاره ای بیاندیشیم. یکی از مهم‌ترین کارها مرور به فاصله گذاری مناسب است. به این معنا که دوره و مرور مطالب آموخته شده را در فاصله‌های زمانی مشخصی داشته باشیم تا با انتقال مطلب به حافظه بلند مدت، امکان فراموشی را به حداقل برسانیم.
دوره هایی که برای مرور در نظر می‌گیریم می‌تواند به این صورت باشد:
