اصول برنامه ریزی و مهارت های مدیریت زمان

مقدمه

اکثر دانش آموزان هر سال تحصیلی جدید را با انتظارات زیاد شروع می کنند. آنها معمولا در ابتدا خود را بسیار موفق تصور می کنند و به خوبی مطالعه می کنند ولی با گذشت زمان به تدریج مطالعه و انگیزه شان افت می کند. به عبارت دیگر نمی توانند یک برنامه واقع بینانه و یا معمولی برای خود تنظیم کنند و همین موضوع باعث می شود که هنگام فرارسیدن امتحانات، ناگاهان شوکه شوند.

نکته حائز اهمیت این است که برای رسیدن به موفقیت تحصیلی، باید زمان مطالعه خود را به صورت روزانه، هفتگی و ترم به دقت مدیریت کنید. در این مقاله استراتژی مناسب مدیریت زمان را توضیح داده ایم.

مرحله ۱. یک تقویم ترم آماده کنید

در شروع هر ترم جدید، قبل از اینکه به شدت درگیر مطالعات یا سایر فعالیت های خود شوید، تقویمی را تهیه کنید که کل ترم را پوشش دهد. تقویم دوره ای شما می تواند شبیه یک تقویم ماهانه معمولی باشد یا می تواند در قالب متفاوتی باشد. هر فرمتی را که انتخاب کرده اید، تقویم ترم شما باید موارد زیر را مشخص کند

• تاریخ آزمون ها
• کلیه فعالیت های مدرسه
• کلیه فعالیت های خارج از مدرسه و فوق برنامه

مرحله ۲. یک برنامه هفتگی تهیه کنید

برخلاف تقویم ترم شما که به طور کامل در ابتدای هر ترم برنامه ریزی شده است، برنامه هفتگی شما در ابتدای هر هفته جدید آماده می شود. هر جمعه بنشینید و برنامه هفتگی خود را آماده کنید. البته باید برنامه خود را با در طول هفته و ظهور موارد جدید به روز کنید. برای تهیه برنامه هفتگی موارد زیر را انجام دهید:

• هر کلاسی را که برای هر روز هفته دارید در تقویم خود بنویسید.
• به تقویم ترم خود نگاهی بیندازید و موارد تقویم هفتگی خود را که باید تکمیل شوند یا در آن هفته اتفاق می‌افتند (مثلاً تکالیف، آزمون‌ها، رویدادها و غیره) یادداشت کنید.
• برگردید و تمام یادداشت‌های کلاس و برنامه هفته قبل خود را مرور کنید تا ببینید آیا چیزی وجود دارد که باید به برنامه این هفته اضافه کنید یا خیر.
• هر فعالیت خارج از مدرسه و فوق برنامه ای را که در هفته آینده در آن شرکت خواهید کرد به برنامه هفتگی خود اضافه کنید.
• روز و ساعت هر تکلیف، جلسه مطالعه، یا پروژه ای را که در طول هفته تکمیل می کنید یادداشت کنید.

مرحله ۳. یک برنامه روزانه تهیه کنید

بعضی افراد تصور می کنند که یک تقویم دوره ای و برنامه هفتگی برای مدیریت موثر زمان کافی است، اما اینطور نیست. علاوه بر آن نیاز تا یک برنامه روزانه نیز تهیه شود. در ابتدای روز، کارهایی که می بایست برای آن روز انجام دهید را مرور کنید ( از قبل در برنامه هفتگی مشخص شده اند.) برای تهیه برنامه روزانه به موارد زیر توجه کنید:

• همه کارهایی را که باید برای روز آینده انجام دهید از برنامه هفتگی خود یادداشت کنید.
• همه کارهایی را که از برنامه روزانه قبلی خود تکمیل نشده و باید روز بعد تکمیل شود، یادداشت کنید.
• برنامه روزانه خود را برای روز جاری بررسی کنید تا ببینید آیا فعالیت های مدرسه دیگری وجود دارد که باید برای روز بعد انجام دهید.

به تدریج متوجه خواهید شد که یکی از کلیدهای مدیریت موثر زمان مطالعه این است که با تصویر بزرگ شروع کنید و سپس به جزئیات بپردازید. تقویم دوره ای شما جهت و دستورالعملی را برای انجام تصویر بزرگ ارائه می دهد. برنامه های هفتگی و روزانه شما جزئیات مورد نیاز برای انجام همه چیز در تقویم ترمی را ارائه می دهد و شما را قادر می سازد تا اهداف ترم خود را هر روز و هر هفته به انجام برسانید.

سایر مهارت های مدیریت زمان

در این بخش به معرفی چند استراتژی دیگر می پردازیم که به شما کمک می کند زمان خود را بهتر مدیریت کنید.

۱. وظایف خود را اولویت بندی کنید!

 با پیشرفت تحصیلی خود، متوجه خواهید شد که حجم کار بیشتر و مطالب چالش برانگیزتر می شود و بسیاری از  دانش آموزان دچار کمبود زمان برای انجام فعالیت هایشان می شوند. این عادت را شروع کنید که ابتدا مطالعه خود را با سخت ترین، یا مهم ترین موضوع یا کار شروع کنید. پرداختن به سخت ترین موضوعات در ابتدا، در حالی که هنوز سرحال و پرانرژی هستید، ادامه تحصیل شما را بسیار آسان تر می کند.

(برای یادگرفتن اولویت بندی اصولی، به مقاله ماتریس اولویت بندی مراجعه کنید.)

۲. یک فضای مطالعه اختصاصی پیدا کنید

 برخی از دانش آموزان بخشی از  زمان مطالعه خود را صرف جستجوی مکانی برای مطالعه می کنند. کلید مدیریت مستمر زمان این است که یک فضای مطالعه اختصاصی و عاری از حواس‌پرتی پیدا کنید که بتوانید در آن تمرکز داشته باشید.

فضای مطالعاتی مناسب به افزایش تمرکز شما در کار ها کمک می کند.

۳. فعالیت های بعد از مدرسه خود را برنامه ریزی کنید

 یکی از سخت ترین و در عین حال مهم ترین عناصر مدیریت زمان این است که کار مدرسه را در اولویت قرار دهید. به تعویق انداختن فعالیت‌های غیر مهم و انجام کار های مهم تر، به شما این امکان را می‌دهد که در مسیر خود بمانید .جهت مطالعه بیشتر به مقاله گ ماتریس اولویت بندی آیزنهاور” مراجعه فرمایید.

۴. ورزش، تغذیه ، خواب

 ورزش کنید، درست غذا بخورید و زیاد بخوابید! اگر از نظر جسمی در شرایط مناسب نباشید، نمی‌توانید تمرکز کنید و همچنین انرژی یا استقامت لازم برای تکمیل مطالعات خود را نخواهید داشت. به طوریکه یک ساعت زودتر به رختخواب رفتن می‌تواند تاثیر بسیاری بر کیفیت مطالعه و یادگیری شما در فردای آن روز داشته باشد.

۵. انعطاف پذیر باشید

در حین انجام هر کاری موانع پیش‌بینی نشده ظاهر می‌شوند و شما نمی توانید برای همه چیز برنامه ریزی کنید. بنابراین در برنامه‌ریزی خود انعطاف‌پذیر باشید. به عبارتی چارچوب کلی برنامه را حفظ کنید؛ ولی اگر در جزئیات اختلالی ایجاد شد، آن را بپذیرید و اصلاح کنید.